Bạo lực trên cơ sở giới là một vấn đề phức tạp, bắt nguồn từ những tư tưởng trọng nam, khinh nữ đã ăn sâu bám rễ hàng ngàn đời nay trong nền văn hóa phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng. Bạo lực trên cơ sở giới có phạm vi rộng và thể hiện ở nhiều hình thức, như: bạo lực gia đình; tình trạng tảo hôn, ép hôn; buôn bán người; lạm dụng tình dục trẻ em; quấy rối tình dục; nạo phá thai để lựa chọn giới tính thai nhi…Mặc dù cả nam giới và trẻ em trai cũng bị ảnh hưởng, nhưng phụ nữ và trẻ em gái thường phải chịu tác động nặng nề hơn do bạo lực trên cơ sở giới gây ra. Tác động của bạo lực trên cơ sở giới tại Việt Nam không chỉ giới hạn ở cấp độ cá nhân và gia đình mà còn ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung.

Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực cam kết cùng thế giới thực hiện các nghĩa vụ về bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới thông qua ký kết nhiều Hiệp ước và công ước quốc tế về nhân quyền liên quan đến bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới.

Ngày 22 tháng 7 năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 1464 phê duyệt Đề án “Phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới giai đoạn 2016 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2030”, đưa ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả công tác phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới, trong đó có việc triển khai Chiến dịch truyền thông thông qua Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới.

Tháng hành động năm 2018 với chủ đề “Chủ động phòng, chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em”, đây là điểm nhấn trong năm, tạo nên đợt cao điểm thu hút sự quan tâm, tham gia của các cá nhân, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội cùng góp sức tích cực nhằm thực hiện hiệu quả hơn các chính sách, chương trình về bình đẳng giới, sự phát triển của phụ nữ và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới, đặc biệt là giảm thiểu tình trạng bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, tiến tới bình đẳng giới thực chất.

Đối với tỉnh ta, trong những năm qua với sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể, các địa phương, công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ ngày càng có những bước chuyển tích cực. Thực hiện Chương trình hành động quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2016-2020, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2016 – 2020 và chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể và nhân dân trong tỉnh triển khai thực hiện.

Công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ đã được thực hiện tốt trên nhiều lĩnh vực như giải quyết việc làm, đào tạo nghề, giáo dục, y tế, văn hóa. Vị trí của người phụ nữ đang từng bước được nâng lên. Chính quyền các cấp tiếp tục tạo mọi điều kiện để phụ nữ thực hiện các quyền cơ bản và phát huy vai trò của mình trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đặc biệt đối với phụ nữ dân tộc thiểu số, vùng cao, biên giới, hải đảo...

Tuy nhiên tình trạng bất bình đẳng giới - bạo lực trên cơ sở giới tập trung vào phụ nữ và trẻ em gái vẫn đang là vấn đề cần được quan tâm ở tỉnh ta hiện nay.

Một trong những hình thức bạo lực trên cơ sở giới mà chúng ta thường gặp phải đó là tình trạng bạo lực gia đình. Theo số liệu thống kê về bạo lực gia đình của Ban chỉ đạo công tác gia đình tỉnh, trong năm 2017 toàn tỉnh đã xảy ra 161 vụ bạo lực gia đình, nạn nhân chủ yếu là phụ nữ và trẻ em gái…

Vấn đề bạo lực trên cơ sở giới không chỉ dừng lại ở bạo lực gia đình, mà nó còn là vấn đề kết hôn trẻ em, tình trạng bạo hành giới, mua dâm và mua bán phụ nữ, bạo lực học đường… gây không ít khó khăn cho công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em, giảm chất lượng giống nòi, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…

Phòng chống bạo lực trên cơ sở giới đặc biệt là đối với phụ nữ và trẻ em gái là một trong những mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên hiệp quốc. Bạo lực trên cơ sở giới làm xói mòn các chuẩn mực giá trị đạo đức, tổn hại về sức khỏe và thể chất, gây ra những tổn thất to lớn về kinh tế- xã hội của mỗi quốc gia. Thực hiện bình đẳng giới gắn với phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới vì thế được xem là giải pháp quan trọng nhằm đạt được mục tiêu xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, hướng tới một thế giới tốt đẹp hơn cho mọi người.

Để giải quyết được vấn đề bạo lực trên cơ sở giới, trước hết cần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, thay đổi nhận thức và định kiến về giới, bình đẳng giới. Nâng cao hiểu biết về Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật trẻ em… cho cộng đồng và toàn xã hội. Đồng thời, các cơ quan thực thi pháp luật cần xử lý nghiêm những vụ việc và đối tượng gây bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em, nhằm tuyên truyền, giáo dục, răn đe các đối tượng vi phạm. Mặt khác, để nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ trong gia đình và xã hội, cần có nhiều chính sách hỗ trợ như phát triển kinh tế hộ gia đình, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, hạn chế sự phụ thuộc về kinh tế của phụ nữ trong gia đình. Xây dựng và thực hiện các chính sách nhằm tăng quyền năng cho phụ nữ. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng chống bạo lực trên cơ sở giới, xây dựng sửa đổi quy ước, hương ước đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giới; nhân rộng các mô hình, dự án phòng chống trẻ em kết hôn sớm.v.v.

Với chủ đề “Chủ động phòng, chống bạo lực, xâm hại phụ nữ và trẻ em” hy vọng rằng trong thời gian tới công tác bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ và các nội dung Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng chống bạo lực trên cơ sở giới năm 2018 trên địa bàn tỉnh ta sẽ đạt nhiều kết quả tốt, đem đến những lợi ích thiết thực./.

                                                                   Nguyễn Thị Ánh Tuyết.