Vừa qua, ngày 02.06.2020 Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển Bền vững (MSD) và Tổ chức Cứu trợ Trẻ em tổ chức công bố trực tuyến Báo cáo Khảo sát Tiếng nói Trẻ em Việt Nam. Sự kiện thuộc khuôn khổ dự án “Nâng cao năng lực cho các tổ chức xã hội về Quản trị quyền trẻ em” do MSD và Tổ chức Cứu trợ Trẻ em thực hiện với sự hỗ trợ tài chính của Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế Thụy Điển.

Sự kiện công bố báo cáo được thực hiện dưới hình thức phát sóng trực tuyến, có sự tham gia của đại diện trẻ em, các lãnh đạo đến từ Cục Trẻ em - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và một số tổ chức, đơn vị khác.

Quyền được lắng nghe của trẻ em là một nội dung quan trọng được đề cập trong Công ước của Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em (Điều 12). Khảo sát Tiếng nói Trẻ em do Tổ chức Cứu trợ Trẻ em (Save the Children) phát triển và thực hiện lần đầu tiên tại Thụy Điển vào năm 2014, và tiếp tục được thực hiện tại nhiều quốc gia trên thế giới. Khảo sát tạo cơ hội cho trẻ em và thanh niên trên toàn thế giới có thể lên tiếng, phản ánh những vấn đề liên quan tới trẻ em.

Khảo sát Tiếng nói Trẻ em Việt Nam được MSD điều phối triển khai từ tháng 9/2019 đến tháng 2/2020. Khảo sát được thực hiện với sự tham gia của 1.692 trẻ em Việt Nam từ 11 đến 16 tuổi ở 7 tỉnh/ thành phố thuộc ba miền Bắc, Trung, Nam. Đây là những trẻ em ở nông thôn và thành thị, trẻ em ở trong nhà trường và trẻ em ngoài nhà trường, trẻ em người dân tộc Kinh, người dân tộc thiểu số và trẻ em khuyết tật. Mục tiêu của khảo sát nhằm thu thập ý kiến, suy nghĩ của trẻ em về những vấn đề liên quan trực tiếp tới trẻ em, từ đó, xem xét thực trạng thực thi Quyền Trẻ em tại Việt Nam dưới góc nhìn của trẻ. Những kết quả của khảo sát này cung cấp thông tin cho các cơ quan thực thi Quyền Trẻ em ở Việt Nam cũng như cung cấp thông tin cho báo cáo bổ sung gửi cho Ủy ban về Quyền Trẻ em của Liên Hợp Quốc.

Qua khảo sát cho thấy có tới 88.3% trẻ em tham gia khảo sát cho rằng mình còn có ít cơ hội hoặc không có cơ hội để bày tỏ ý kiến của mình với người có thẩm quyền ra quyết định. Một trẻ em chia sẻ: “Ở địa phương thì người lớn không nghe theo ý kiến của trẻ em và nói trẻ con không biết gì… Em ngại bày tỏ nhất ở khu dân cư vì họ bảo mình nói linh tinh, họ bảo trẻ con” Điều này chứng tỏ việc thực hiện quyền tham gia, tôn trọng ý kiến của trẻ em còn chưa được hiệu quả, thực chất.

Qua khảo sát cho thấy, ba vấn đề nổi bật mà trẻ em cho rằng Việt Nam cần hành động nhiều hơn để cải thiện và giải quyết là Vấn đề Xâm hại trẻ em, Bắt nạt qua mạng và Trừng phạt thể chất tinh thần trẻ em.

Đã có nhiều ý kiến phát biểu, bày tỏ hy vọng rằng Báo cáo Khảo sát Tiếng nói Trẻ em Việt Nam ngày hôm nay sẽ cho thấy, tiếng nói trẻ em rất cần được ghi nhận và tôn trọng bằng hành động thực tiễn. Chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể và tổ chức xã hội cần hỗ trợ những trẻ em dễ bị tổn thương nhất bao gồm trẻ em khuyết tật, trẻ em ngoài nhà trường, trẻ em sống ở vùng sâu, vùng xa, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em có giới tính khác…để đảm bảo trẻ em có hiểu biết tốt hơn về quyền của mình và có khả năng tiếp cận các dịch vụ thân thiện với trẻ em.

Qua khảo sát đã khẳng định, sự tham gia của trẻ em luôn là nội dung ưu tiên, để đảm bảo lắng nghe và tham vấn trẻ em nhằm đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của trẻ em. Lấy trẻ em làm trung tâm, lắng nghe trẻ em và hành động vì lợi ích tốt nhất của trẻ cần. Để Quyền Trẻ em được thực hiện hiệu quả, không phải chỉ trẻ em được học mà cả người lớn cũng phải được trang bị kiến thức về Quyền Trẻ em, phải có sự vào cuộc của cả xã hội…

Kết quả của Báo cáo Khảo sát Tiếng nói trẻ em Việt Nam sẽ tiếp tục được chia sẻ tới các bên liên quan tại nhiều tỉnh thành trên cả nước để thúc đẩy sự tham gia của trẻ em, đảm bảo tiếng nói của trẻ em được lắng nghe. 

                                                                   Ánh Tuyết