Thông tư 61 hướng dẫn việc công khai ngân sách đối với đơn vị dự toán ngân sách, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ theo nguyên tắc được đưa ra là công khai đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông tin ngân sách, đồng thời đảm bảo yêu cầu bảo vệ bí mật nhà nước theo quy định hiện hành.

Phạm vi công khai không bao gồm số liệu và báo cáo thuyết minh thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, dự trữ quốc gia. Việc công khai ngân sách đối với các cơ quan Đảng, các chương trình, dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách nhà nước (NSNN) thực hiện theo hướng dẫn riêng của Bộ Tài chính.

Thông tư 61 có những điểm mới so với Thông tư số 21/2005/TT-BTC như: quy định rõ phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng; quy định về nguyên tắc công khai; về hình thức công khai có bổ sung thêm đối với đơn vị có cổng thông tin điện tử thì phải thực hiện công khai ngân sách qua cổng thông tin điện tử đơn vị mình.

Theo đó, đối với đơn vị dự toán ngân sách, Thông tư 61 hướng dẫn đơn vị dự toán ngân sách cấp trên công khai dự toán thu - chi ngân sách nhà nước, kể cả phần điều chỉnh giảm hoặc bổ sung (nếu có) được cấp có thẩm quyền giao; đồng thời, công khai nguồn kinh phí khác và phân bổ cho các đơn vị cấp dưới trực thuộc (trong đó có dự toán của đơn vị mình trực tiếp sử dụng), các đơn vị được ủy quyền (phần kinh phí ủy quyền - nếu có). Công khai các căn cứ, nguyên tắc, định mức phân bổ dự toán ngân sách.

          Thông tư cũng hướng dẫn cụ thể về công khai kinh phí ngân sách đối với tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ. Theo đó, tổ chức cấp trên tiến hành công khai dự toán thu - chi ngân sách nhà nước hỗ trợ, kể cả phần điều chỉnh giảm hoặc bổ sung (nếu có) được cấp có thẩm quyền giao; nguồn kinh phí khác và phân bổ cho các đơn vị cấp dưới trực thuộc (trong đó có dự toán của đơn vị mình trực tiếp sử dụng). Bên cạnh đó, tổ chức cấp trên công khai các căn cứ, nguyên tắc, định mức phân bổ dự toán ngân sách.

          Đơn vị sử dụng ngân sách và đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước hỗ trợ có trách nhiệm công khai dự toán thu - chi ngân sách nhà nước hỗ trợ, kể cả phần điều chỉnh giảm hoặc bổ sung (nếu có) đã được cấp có thẩm quyền giao và nguồn kinh phí khác.

          Thông tư nêu rõ về thời điểm công khai ngân sách đối với đơn vị dự toán ngân sách, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ như:

         - Báo cáo dự toán NSNN phải được công khai chậm nhất là 15 ngày, kể từ ngày được đơn vị dự toán, tổ chức cấp trên hoặc cấp có thẩm quyền giao đầu năm và điều chỉnh giảm hoặc bổ sung trong năm ( nếu có);

        -  Báo cáo tình hình thực hiện dự toán ngân sách nhà nước hàng quý, 6 tháng phải được công khai chậm nhất là 15 ngày, kể từ ngày kết thúc quý và 6 tháng;

         - Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách nhà nước hàng năm được công khai chậm nhất là 05 ngày làm việc, kể từ ngày đơn vị báo cáo đơn vị dự toán, tổ chức cấp trên trực tiếp;

         - Báo cáo quyết toán NSNN phải được công khai chậm nhất là 15 ngày, kể từ ngày được đơn vị dự toán, tổ chức cấp trên hoặc cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Về trách nhiệm công khai, Thông tư quy định, Thủ trưởng đơn vị dự toán chịu trách nhiệm thực hiện công khai những nội dung quy định trên theo hướng dẫn tại Thông tư. Việc công khai các nội dung quy định được thực hiện bằng một hoặc một số hình thức quy định tại điểm b khoản 1 Điều 15 của Luật NSNN, đối với đơn vị có Cổng thông tin điện tử thì phải thực hiện công khai ngân sách qua Cổng Thông tin điện tử của đơn vị mình.

Về hình thức công khai, so với quy định trước đây, Thông tư  này quy định nhiều hình thức đa dạng và phong phú hơn; trong đó có quy định trường hợp đơn vị có cổng thông tin điện tử thì phải công khai qua cổng thông tin điện tử của đơn vị mình.

Báo cáo dự toán NSNN phải được công khai chậm nhất là 15 ngày, kể từ ngày được đơn vị dự toán cấp trên hoặc cấp có thẩm quyền giao đầu năm và điều chỉnh giảm hoặc bổ sung trong năm (nếu có). Báo cáo tình hình thực hiện dự toán NSNN hằng quý, 6 tháng phải được công khai chậm nhất là 15 ngày, kể từ ngày kết thúc quý và 6 tháng.

Báo cáo tình hình thực hiện NSNN hàng năm được công khai chậm nhất là 5 ngày làm việc, kể từ ngày đơn vị báo cáo đơn vị dự toán cấp trên trực tiếp. Báo cáo quyết toán NSNN phải được công khai chậm nhất là 15 ngày, kể từ ngày được đơn vị dự toán cấp trên hoặc cấp có thẩm quyền phê duyệt.

          Thông tư quy định rõ trách nhiệm kiểm tra, giám sát thực hiện đối với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc các cấp, đơn vị dự toán cấp trên, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ, cụ thể:

          + Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp, đơn vị dự toán cấp trên, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ chịu trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện công khai ngân sách của cấp dưới trực tiếp. Trong quá trình kiểm tra nếu phát hiện có vi phạm thì phải xử lý kịp thời hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý kịp thời theo đúng quy định của pháp luật.

         + Bộ Tài chính có trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện công khai ngân sách của các đơn vị dự toán ngân sách cấp I, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ ở trung ương. Cơ quan tài chính ở địa phương có trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện công khai ngân sách của các đơn vị dự toán cấp I, tổ chức được ngân sách nhà nước hỗ trợ ở địa phương.

         + Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp chủ trì tổ chức giám sát việc thực hiện công khai ngân sách nhà nước theo quy định tại Điều 52 của Nghị định số 163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước.

(Chi tiết nội dung, xem Thông tư số 61/2017/TT-BTC ngày 15/6/2017 của Bộ Tài chính).