Việc bảo vệ người tố cáo nhằm khuyến khích đảng viên, người dân dũng cảm đấu tranh chống lại các hành vi tham nhũng, tiêu cực, vi phạm pháp luật, giúp cơ quan nhà nước phát hiện và xử lý kịp thời nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật. Trên cơ sở kế thừa phát triển các quy định về bảo vệ người tố cáo theo Luật Tố cáo năm 2011, Luật Tố cáo năm 2018 đã dành một chương (Chương VI) quy định về bảo vệ người tố cáo. Theo đó, Luật quy định người được bảo vệ gồm người tố cáo, vợ, chồng, cha, mẹ, con …, phạm vi bảo vệ gồm: bí mật thông tin của người tố cáo, việc làm, tính mạng sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người được bảo vệ (Điều 47), quyền và nghĩa vụ của người được bảo vệ (Điều 48), cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo vệ (Điều 49), trình tự, thủ tục bảo vệ (từ Điều 50 đến Điều 54) và các biện pháp bảo vệ (từ Điều 56 đến Điều 58).

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền khi tiếp nhận, chuyển đơn tố cáo, giải quyết tố cáo căn cứ vào tình hình cụ thể quyết định áp dụng biện pháp: Giữ bí mật họ tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin cá nhân khác của người tố cáo trong quá trình khai thác, sử dụng thông tin, tài liệu do người tố cáo cung cấp. Ngoài ra, phải lược bỏ họ tên, địa chỉ, bút tích, các thông tin cá nhân khác của người tố cáo ra khỏi đơn tố cáo và các tài liệu, chứng cứ kèm theo để quản lý theo chế độ mật khi giao cơ quan, tổ chức, cá nhân xác minh nội dung tố cáo.

Trong quá trình giải quyết, phải bố trí thời gian, địa điểm, lựa chọn phương thức làm việc phù hợp để bảo vệ bí mật thông tin cho người tố cáo khi trực tiếp làm việc với người bị tố cáo, cơ quan, tổ chức cá nhân có liên quan. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền cũng phải đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan áp dụng các biện pháp cần thiết để giữ bí mật thông tin  người tố cáo.

Ngoài ra, Luật Tố cáo năm 2018 quy định “ Khi có căn cứ về việc vị trí công tác, việc làm, tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người được bảo vệ đang bị xâm hại hoặc có nguy cơ bị xâm hại ngay tức khắc hay họ bị trù dập, phân biệt đối xử do việc tố cáo, người giải quyết tố cáo, cơ quan có thẩm quyền tự quyết định hoặc theo đề nghị của người tố cáo áp dụng dụng biện pháp bảo về cần thiết”.

Người được bảo vệ là cán bộ, công chức, viên chức thì biện pháp bảo vệ vị trí công tác, việc làm được áp dụng là: Tạm đình chỉ, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định xử lý kỷ luật hoặc quyết định khác xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người được bảo vệ; khôi phục vị trí công tác, vị trí việc làm, các khoản thu nhập và lợi ích hợp pháp khác từ việc làm cho người được bảo vệ.

Ngoài ra, phải xem xét bố trí công tác khác cho người được bảo vệ sang cơ quan, tổ chức, đơn vị khác nếu có sự đồng ý của họ để tránh bị trù dập, phân biệt đối xử; xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị người thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với người có hành vi trả thù, trù dập, đe dọa làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người được bảo vệ.

Đối với người được bảo vệ làm việc theo hợp đồng lao động thì biện pháp bảo vệ bảo gồm: Yêu cầu người sử dụng lao động chấm dứt hành vi vi phạm; khôi phục vị trí việc làm, các khoản thu nhập và lợi ích hợp pháp khác từ việc làm của người được bảo vệ; kiến nghị người có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.

          Luật Tố cáo năm 2018 còn quy định rõ phải tạm thời di chuyển người được bảo vệ đến nơi an toàn; được bố trí lực lượng, phương tiện, công cụ để trực tiếp bảo vệ an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm cho người được bảo vệ tại nơi cần thiết.

          Ngoài ra, luật quy định áp dụng biện pháp cần thiết để ngăn chặn, xử lý hành vi xâm hại hoặc đe dọa xâm hịa đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người được bảo vệ theo quy định của pháp luật; yêu cầu người có hành vi xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm chấm dứt hành vi vi phạm…

                                                                                   Trần Phương Thảo